Waar komt craniotherapie vandaan?

Craniotherapie vindt zijn oorsprong in het werk van John E. Upledger (1932-2012). Upledger was opgeleid als osteopathisch arts. Geïnspireerd door zijn persoonlijke ervaring (tijdens operaties) van de duidelijk voelbare ritmisch wisselende druk van de liquor, de hersenvloeistof, in het centrale zenuwstelsel en de ideeën van William Sutherland (1873 – 1954) over craniale osteopathie heeft hij innovatieve manuele technieken ontwikkeld. Hierbij krijgen de botten van de schedel en de suturen (gewrichten tussen de schedelbotten) veel aandacht. Later is dit uitgebreid naar zachte fasciale technieken voor het gehele lichaam. Omdat Upledger merkte dat plekken met spanning in het lichaam die hij behandelde vaak samengingen met herinneringen en emoties die door deze behandeling opgeroepen werden, heeft hij ook technieken ontwikkeld om bij te dragen aan het uiten en verwerken van deze emoties. Deze technieken worden Somato-Emotional Release (SER) technieken genoemd.

Aanraken

Craniotherapie is een vorm van lichaamswerk. De therapeut raakt het lichaam van de cliënt zachtjes aan. Soms wordt het lichaam door zachte manipulaties uitgenodigd om restricties los te laten. Deze manipulaties zijn zo subtiel dat ze nauwelijks voelbaar zijn. Daarnaast gebruikt de therapeut dialoog ter ondersteuning.

Tijdens het aanraken van de cliënt is de therapeut met al zijn aandacht bij die aanraking en wat hij voelt met zijn handen (en de rest van zijn lichaam). Tegelijk wordt de cliënt uitgenodigd om ook helemaal met zijn aandacht naar zijn lichaam te gaan, en dan met name ook te voelen wat er in het gebied van de aanraking te voelen is. Dit wordt met dialoog ondersteund, contact met het (lichaams)gevoel wordt bevorderd en afdwalen in hoofd en gedachten steeds weer tegengegaan. Dit maakt craniotherapie een echte aandachtsoefening voor zowel therapeut als cliënt. Hierbij leggen we ook de nadruk op oordeelloos waarnemen van alles dat in de aandacht langskomt. In modern taalgebruik zou je kunnen zeggen dat een craniobehandeling ook een stevige oefening in mindfulness is.

De aanraking van het lichaam op deze manier en de uitnodiging om steeds weer naar het gevoel te gaan bevorderen in de cliënt vaak een diepe ontspanning. Het is niet ongebruikelijk dat een cliënt die zo behandeld wordt in slaap valt tijdens de behandeling.

Beter contact met gevoel

Een belangrijk gevolg van het oefenen van de aandacht voor het lichaam en wat daarin te voelen is, is dat de cliënt op den duur steeds gemakkelijker en vaker in contact komt met zijn lichaam en gevoelens, ook buiten de behandelingen. Dit levert ook een beter contact op met wat de echte behoeftes van dat lichaam zijn, en dat helpt erg bij het beantwoorden van belangrijke levensvragen. Ook de intuïtie wordt voor de cliënt hierdoor veel bereikbaarder en duidelijker in zijn antwoorden. Volgens mijn persoonlijke mening, gevormd door wat ik zelf ervaren heb door behandelingen en wat ik terughoor van mijn eigen cliënten, is dit een van de belangrijkste bijdragen van craniotherapie aan het leven van de cliënt.

Een craniotherapeut is geoefend in het vinden van plekken met spanning in het lichaam. Dat kunnen plekken zijn met alleen lichamelijk spanning, maar ook plekken waar deze lichamelijke spanning gecombineerd is met herinneringen en/of emoties. Deze laatste gecombineerde vorm noemen we energiecystes. Het aanraken van deze plekken met de juiste druk en aandacht bevordert de mogelijkheid van het lichaam van de cliënt om deze spanning los te laten. In feite nodigen we het lichaam van de cliënt op die manier uit om zichzelf te genezen. In deze beschrijving kan het lijken of er weinig gebeurt, maar op de juiste manier gedaan heeft deze aanpak vaak een zeer sterk effect.

Structureel en SER

In craniotherapie onderscheiden we:

• Structurele technieken en behandelingen, waarbij we ons alleen richten op de lichamelijke klachten en ontspanning.
• Somato-Emotional Release behandelingen, waarbij ook een emotionele lading de kans krijgt om veilig en op een heilzame (aan verwerking bijdragende) manier af te vloeien en inzichten kunnen ontstaan.

Ik vind het zelf lastig om die twee strikt te scheiden. Inzichten komen vaak al tijdens een structurele behandeling zonder dat er veel emoties aan te pas hoeven te komen. Hiervoor lijkt vooral het vermogen van de cliënt om met de aandacht diep in het lichaamsgevoel te verblijven belangrijk. Tijdens een behandelreeks begin je vaak met structurele behandelingen, die soms vanzelf overvloeien in releases waarbij ook herinneringen en emoties een rol spelen. Door de verdieping van de aandacht van de cliënt gebeurt dit vaak vanzelf.

Mogelijke resultaten van een (serie) behandeling(en)

• Afname van lichamelijke en psychische klachten.
• In staat zijn om de aandacht bewust naar het lichaam en gevoel te richten en daar te houden.
• (Weer) kennismaken met diepe ontspanning en leren hoe die zelf te bereiken.
• Door die verdiepte aandacht voor het lichaam gemakkelijker inzichten kunnen krijgen: wat is op dit moment mijn behoefte / de juiste keuze / een goede stap om te maken, etc.?
• Inzicht in onheilzame gedachte- en gedragspatronen en hoe die in het verleden ontstaan zijn, en hoe die te veranderen.